Depresja jest jedną z najczęściej występujących chorób na świecie na tle psychicznym.
Czym jest depresja?
Depresja jest terminem wielopłaszczyznowym, którym w języku potocznym określa się złe samopoczucie, przygnębienie oraz obniżony nastrój. Według Światowej Organizacji Zdrowia depresja jest najczęściej odnotowywanym zaburzeniem psychicznym oraz główną przyczyną niezdolności do podjęcia pracy. Dotyka ona znacznie częściej kobiet niż mężczyzn. W ciągu roku choruje na nią kilkanaście procent całego społeczeństwa. Istnieje wiele rodzajów depresji. Depresja lękowa jest diagnozowana u co piątej osoby w Polsce. Jest to zaburzenie obejmujące pełnoobjawową depresję oraz zaburzenia lękowe. Aktualnie istnieje kilka skutecznych metod leczenia depresji – od psychoterapii po farmakologię.
Przyczyny depresji
Depresja może być endogenna lub egzogenna. Endogenna, inaczej nazywana depresją biologiczną, wynika z zaburzeń w produkcji i wydzielaniu takich neuroprzekaźników jak noradrenalina czy serotonina. Jest ona często uwarunkowana genetycznie. Natomiast depresja egzogenna powstaje na skutek trudnego lub traumatycznego zdarzenia życiowego, np.: choroby, śmierci czy wypadku. Często towarzyszą jej choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca lub nadciśnienie.
Przyczyny depresji są bardzo często mieszane, mogą być również wynikiem stosowania leków lub substancji psychoaktywnych. Depresja może być zarówno przyczyną, jak i objawem innych jednostek chorobowych.
Rodzaje depresji
Rodzaje depresji uzależnione są od źródeł, które ją wywołują. Oprócz depresji endo- i egzogennej, wyróżniamy:
- depresję reaktywną – powstaje ona wskutek urazu psychicznego, takiego jak gwałt, porwanie czy przemoc domowa, które zmieniają postrzeganie rzeczywistości. Leczenie opiera się na równoczesnej psychoterapii i farmakoterapii;
- depresję lękową – charakteryzuje się ona obniżonym nastrojem, któremu towarzyszą zaburzenia lękowe typowe dla nerwicy; przy tego typu depresji istnieje znacznie większe ryzyko podjęcia prób samobójczych przez osobę chorą w porównaniu do pozostałych typów depresji;
- depresję maskowaną – jest to zaburzenie, które jest trudne do zdiagnozowania, gdyż nie występują typowe objawy depresji, lecz rozwinięte są objawy somatyczne: zaburzenia snu, kołatanie serca, bóle głowy, kręgosłupa, zaburzenia odżywiania, astma, duszności czy drżenie mięśniowe;
- depresję poporodową – jeśli tzw. stan baby blues (obniżonego nastroju po porodzie) utrzymuje się dłużej niż kilka tygodni, wówczas mówimy o depresji poporodowej, której oprócz psychicznego złego samopoczucia może towarzyszyć niechęć do nowonarodzonego dziecka, przekonanie, iż osoba chora nie nadaje się do roli matki, w skrajnych przypadkach może ona również stanowić zagrożenie dla dziecka;
- depresję sezonową – jest to najlżejsza forma tego typu zaburzenia, pojawia się w okresie jesienno-zimowym, najprawdopodobniej jest związana z niedoborem witaminy D oraz długotrwałym brakiem słońca. Objawia się ona brakiem energii, wzmożonym apetytem i przybieraniem na wadze oraz sennością lub bezsennością;
- depresję dwubiegunową – cechą charakterystyczną tego rodzaju depresji są naprzemienne zmiany nastroju. Najpierw pojawia się apatia, uczucie bezsilności oraz bezsensowności egzystencji, niska samoocena, a po pewnym czasie następuje okres euforii, osoba chora jest gadatliwa, nienaturalnie pobudzona, ma mnóstwo myśli na minutę, posiada bardzo wysokie mniemanie o sobie oraz co do swoich możliwości. Leczenie polega jedynie na ustabilizowaniu nastroju środkami farmakologicznymi;
- dystymię – charakteryzuje się ona przewlekłym przebiegiem, objawia się obniżonym nastrojem, drażliwością, brakiem apetytu, brakiem energii oraz problemami ze snem.
Leczenie depresji
Depresja jest poważną chorobą na tle psychicznym, która w znaczny sposób wpływa na jakość życia. Leczenie depresji uzależnione jest od przyczyny jej powstania. Terapia dobierana jest indywidualnie do każdej osoby. Psychoterapia trwa minimum sześć miesięcy, a leczeniem uzupełniającym jest farmakoterapia w formie leków antydepresyjnych. Obecnie leki te w żaden sposób nie wpływają na osobowość, nie uzależniają i bardzo rzadko obserwuje się skutki niepożądane.
